Przywrotnik pospolity (Alchemilla vulgaris L.) jest wieloletnią rośliną zaliczaną do rodziny różowatych. Od dawna używany jest w medycynie naturalnej, lecz jego właściwości doceniane są także w kosmetologii. Ziele to może być stosowane zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Zmniejsza infekcje intymne u kobiet, wspiera prawidłową pracę układu trawiennego, ma działanie przeciwzapalne, przyspiesza gojenie się ran, a także pomaga w leczeniu wysypek skórnych i egzem. Działanie przywrotnika pospolitego jest naprawdę wielokierunkowe!
Właściwości
Zaliczany do różowatych przywrotnik pospolity powszechnie występuje na terenie całej Europy, w tym także w Polsce. Spotykany jest między innymi w zaroślach, na wilgotnych łąkach, w zagajnikach i na obrzeżach lasów.
To wieloletnia roślina osiągająca 10-50 cm, z szarozielonymi, ułożonymi w rozetę liśćmi z ząbkowanym brzegiem oraz z kielichowatymi kwiatami w kolorze żółtawozielonym lub jasnozielonym zebranymi w luźne wiechy. Kwitnie w czasie od maja do września.
Wśród głównych składników aktywnych w przywrotniku wyróżnia się:
- garbniki – taniny
- flawonoidy – pochodne kwercetyny, w tym rutyna
- kwasy fenolowe – galusowy, chlorogenowy i elagowy
- fitosterole
- saponiny
- węglowodany
- witaminy i minerały
Ze względu na szeroką paletę substancji aktywnych ziele Alchemilla vulgaris L. jest stosowane w medycynie naturalnej w celu redukcji licznych dolegliwości. Również działa profilaktycznie, czyli zapobiega pojawianiu się niekorzystnych objawów.
Działanie i zastosowanie
Przywrotnik pospolity jest naturalnym produktem leczniczym o wszechstronnym zastosowaniu, który jest z powodzeniem używany w ziołolecznictwie już od wielu lat.
Działanie przywrotnika pospolitego:
- przeciwutleniające
- ściągające
- przeciwzapalne
- moczopędne
- przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze
- zwiększające wydzielanie soku żołądkowego
- hamujące krwawienia
Zastosowanie medyczne posiada ziele przywrotnika (Alchemillae herba), które wykorzystuje się jako całe albo jako rozdrobnione. Do jego przygotowania stosowane są naziemne, kwitnące części rośliny, które poddawane są procesowi suszenia. Charakteryzują się balsamicznym zapachem i cierpkim, lekko słodkawym smakiem.
Przepis na napar z przywrotnika pospolitego:
2 łyżeczki ziela zalać szklanką wrzącej wody. Należy pić małymi łykami przez cały dzień.
Z naparu z ziela przywrotnika pospolitego można przygotować także okłady na skórę, płukanki, parówki, nasiadówki, kąpiele lecznicze. Również bywa ono dodawane do nalewek.
Ziele to w formie naparu może być używane jako surowiec leczniczy do użytku wewnętrznego i zewnętrznego oraz jako surowiec kosmetyczny do użytku zewnętrznego.
Zastosowanie jako surowiec lekarski:
- Poprawia działanie przewodu pokarmowego – napar reguluje pracę żołądka i jelit, poprawia procesy trawienne, zmniejsza biegunki. Redukuje stany zapalne układu pokarmowego. Może być używany pomocniczo przy leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
- Zmniejsza stany zapalne jamy ustnej i gardła – płukanki przygotowywane są z użyciem ziela przywrotnika pospolitego mają działanie przeciwzapalne i redukują infekcje w obrębie jamy ustnej i górnego odcinka dróg oddechowych. Może być używane także jako płukanka po ekstrakcji – usunięciu zęba.
- Pomaga w kobiecych dolegliwościach – nasiadówki wykonane z naparu z ziela Alchemilla vulgaris L. polecane są w leczeniu stanów zapalnych pochwy, między innymi przy występowaniu upławów. Stosowany wewnętrznie łagodzi bóle miesiączkowe, normuje obfite krwawienia miesięczne, zmniejsza objawy towarzyszące menopauzie.
- Łagodzi hemoroidy – napary z przywrotnika mogą być używane zewnętrznie przy hemoroidach.
- Wspomaga pracę układu moczowego – posiada działanie moczopędne, dzięki czemu może zmniejszać objawy zapalenia układu moczowego, a także uważa się, że jest pomocny przy nietrzymaniu moczu, ponieważ wpływa na pracę mięśni układu moczowego.
- Przyspiesza gojenie się ran – stosowanie ziela pomaga w zasklepianiu się ran i przyspiesza ich gojenie się. Stosowany na uszkodzoną skórę powoduje jej szybszą regenerację i wspomaga procesy prawidłowego zabliźniania się ran.
- Leczy zapalenie spojówek – okłady przygotowywane z użyciem naparu z tego ziela pomagają w zmniejszeniu dolegliwości towarzyszących zapaleniu spojówek.
Zastosowanie jako surowiec kosmetyczny:
- Leczy dermatozy – ze względu na przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze działanie wspomaga leczenie infekcji skórnych i chorób skóry. Może być stosowany miejscowo w formie naparu lub też z ziela można przygotować kąpiel.
- Poprawia kondycję skóry – również pomaga w zmniejszaniu widoczności niedoskonałości skórnych – zaskórników, wyprysków, blizn, oparzeń, owrzodzeń, egzem.
Przeciwwskazania
Ziela przywrotnika pospolitego nie powinno stosować się w okresie ciąży oraz karmienia piersią.
W przypadku pojawienia się niekorzystnych objawów lub braku poprawy po zastosowaniu ziela należy zaprzestać jego używania i skonsultować się z lekarzem.
Uprawa
Przywrotnik pospolity nie jest rośliną wymagającą w uprawie. Nasiona wysiewa się bezpośrednio do gruntu na wiosnę. Można rozmnażać go także z kęp przez ich podział.
Bardzo dobrze radzi sobie na zróżnicowanych stanowiskach, ale wymaga wilgotnej gleby, więc w okresie suszy należy go podlewać. Może być nawożony, najlepiej z użyciem ekologicznych nawozów.
Ziele zbiera się w okresie kwitnienia. Następnie układa warstwami i suszy w ciepłym, przewiewnym miejscu. Nie należy umieszczać go bezpośrednio na słońcu i w temperaturze powyżej 40 stopni Celsjusza. Potem przechowuje się w szczelnym opakowaniu, w ciemnym miejscu.
Cena
Za wysuszone, rozdrobnione ziele przywrotnika pospolitego należy zapłacić od 6 do 10 złotych za 50 g.
Zatem przywrotnik pospolity to skuteczne ziele wykorzystywane w wielu celach w medycynie naturalnej oraz kosmetologii. Redukuje biegunki i poprawia trawienie, pomaga w kobiecych dolegliwościach, przy problemach z układem moczowym, ale również przyspiesza gojenie się ran, regenerację skóry, zmniejsza niedoskonałości, więc dba zarówno o zdrowie, jak i urodę.
