Soplówka jeżowata (Hericium erinaceus (Bull.) Pers.), która określana jest również jako Lion’s Mane Mashroom – Lwia Grzywa, Małpia Głowa, Yamabushitake, Hou Tou Gu, jest gatunkiem grzyba. Tym, co wyróżnia soplówkę, jest jej niezwykły wygląd, który przypomina grzywę lub brodę. Jednak na uwagę zasługuje nie tylko jego nietypowa forma, lecz również prozdrowotne właściwości, które od wieków cenione są w tradycyjnej medycynie chińskiej. Jakie są główne właściwości i działanie soplówki jeżowatej? Jak ją stosować?
Wygląd
Soplówka jeżowata ma kulisty lub pociągły owocnik, którego średnica to około 8-20 cm, maksymalnie do 30 cm. Młode okazy mają kolor biały, a następnie zmieniają barwę na kremową, żółtą, a w końcu brązowawą.
Charakterystyczną cechą są kolce – sople, które mają długość 2-6 cm. To właśnie one nadają temu grzybowi tak nietypowy wygląd.
Występowanie
Osobniki soplówki jeżowatej spotykane są głównie w starych lasach. Porastają pnie drzew, tworząc na nich efektowne kompozycje.
Soplówka jeżowata jest grzybem często występującym w Azji, gdzie stosowana jest w celach kulinarnych. Pod względem smaku przypomina krewetki, kraby i inne owoce morza, a także stanowi ważny składnik w tradycyjnej medycynie chińskiej.
W Polsce Hericium erinaceus występuje bardzo rzadko. Jest gatunkiem wymierającym i podlega ścisłej ochronie. Znajduje na „Czerwonej liście roślin i grzybów Polski”.
Właściwości
Badania prowadzone nad soplówką jeżowatą potwierdziły, że zawiera ona szereg cennych składników aktywnych o wyjątkowych właściwościach leczniczych.
Składniki soplówki jeżowatej:
- Erinacyny i hericenony – to rzadko spotykane składniki wspomagające produkcję czynnika wzrostu nerwów (NGF – nerve growth factor)
- Polisacharydy – w tym beta glukan, wykazują działanie przeciwzapalne, regulują pracę układu odpornościowego
- Aminokwasy – 17-19 aminokwasów, w tym 7 kluczowych dla człowieka
- Substancje mineralne – żelazo, cynk, potas, selen, german, fosfor
Działanie i zastosowanie
Cenne składniki Hericium erinaceus powodują, że ma on szerokie zastosowanie w zapobieganiu i leczeniu różnych dolegliwości:
Układ nerwowy
Ze względu na zawartość składników wspomagających produkcję peptydu – czynnika wzrostu nerwów (NGF) reguluje działanie układu nerwowego. Czynnik wzrostu nerwów jest kluczowym związkiem, który aktywuje produkcję neuronów, czyli podstawowych komórek nerwowych. Zapobiega śmierci neuronów, naprawia uszkodzone komórki i pobudza neurogenezę.
Regularnie stosowana soplówka powoduje, że komórki nerwowe i mózg działają sprawniej. Z tego względu polecana jest osobom z problemami neurologicznymi jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, neuropatie, stwardnienie rozsiane. Grzyb wspomaga także pamięć i koncentrację.
Psychika
Ze względu na pozytywny wpływ na układ nerwowy Lwia Grzywa ma pomagać również w łagodzeniu stanów lękowych, nerwic, depresji. Rekomendowana jest także osobom mającym trudności w zasypianiu, zestresowanym. Pomaga w utrzymaniu pozytywnego nastroju, zapobiega gorszemu samopoczuciu.
Układ odpornościowy
Badacze zaobserwowali, że składniki Hericium erinaceus wspomagają działanie układu odpornościowego poprzez zwiększenie produkcji białych krwinek. Dzięki temu ma on redukować ryzyko związane z infekcjami, a także wspomagać prawidłowe działanie całego organizmu w obliczu schorzeń.
Układ pokarmowy
Składniki soplówki wspomagają pracę układu pokarmowego. Chronią błonę śluzową żołądka, jelita i wątrobę. Pomagają na problemy trawienne, w przypadku wrzodów żołądka, refluksu żołądkowo-przełykowego, nieswoistego zapalenia jelit i innych schorzeń.
Miażdżyca
Soplówka jeżowata obniża „zły” cholesterol i trójglicerydy we krwi, dzięki czemu zmniejsza ryzyko miażdżycy naczyń krwionośnych. Miażdżyca przyczynia się do zawałów serca i udarów mózgu.
Cukrzyca
W grzybni soplówki znajdują się związki, które zmniejszają poziom cukru we krwi. Właśnie dlatego stosowana jest ona także przez diabetyków.
Nowotwory
Ze względu na zawartość przeciwzapalnych polisacharydów Hericium erinaceus ma zmniejszać ryzyko nowotworów i wspomagać ich leczenie. Grzyb ten polecany jest szczególnie w przypadku nowotworów układu pokarmowego.
Przeciwwskazania i skutki uboczne
Badania prowadzone nad soplówką jeżowatą nie wykazały dotychczas występowania przeciwwskazań i negatywnych skutków ubocznych po jej stosowaniu.
Ze względu na brak badań nie powinny zażywać jej kobiety w ciąży, karmiące piersią i dzieci.
W razie wątpliwości dotyczących stosowania soplówki warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Jak jeść i dawkować?
Obecnie soplówkę można kupić głównie w formie suplementów diety. Zawierają one zmieloną grzybnię tego gatunku lub ekstrakt w formie wygodnej w stosowaniu kapsułki.
Suplementy diety mają najczęściej dawkę 500-600 mg Hericium erinaceus w kapsułce. Zalecane dawkowanie to jedna kapsułka na dzień.
W sprzedaży można znaleźć także Lwią Grzywę w formie proszku. Jest ona przeznaczona do dodawania do kawy, herbaty, koktajli.
Przepisy
W kuchni azjatyckiej grzybnia Hericium erinaceus uznawana jest za delikates. Najbardziej wartościowe są młode osobniki. Przygotowywane są jak inne grzyby i dodawane do makaronów, ryżu.
Przepis na kawę z soplówką jeżowatą
500 mg zmielonej soplówki jeżowatej dodać do szklanki kawy, zamieszać i wypić.
Uprawa
Można zakupić grzybnię soplówki do samodzielnego hodowania. Jest ona sprzedawana w formie kołków zaszczepionych grzybnią, które umieszcza się w pniu drzewa.
Samodzielna uprawa soplówki jeżowatej z kołków z grzybnią:
- Należy wybrać zdrowy pień drzewa liściastego, może być to pień ścięty.
- W pniu należy wywiercić otwory, które mają średnicę kołka.
- Kołki z grzybnią włożyć w wywiercone otwory.
- Zaszczepiony pień należy umieścić w worku foliowym lub owinąć go folią – optymalna temperatura to 20 stopni Celsjusza.
- Pnie na zewnątrz powinny znajdować się w miejscu zacienionym, wolnym od słońca.
Cena
Suplementy diety w formie kapsułek zawierających soplówkę jeżowatą kosztują od około 18 złotych do 25 złotych za 60 kapsułek.
Za proszek ze zmielonej soplówki, który może być dodawany do napojów, należy zapłacić około 60-150 złotych za 100 gramów zależnie od producenta.
Kołki zaszczepione grzybnią Hericium erinaceus do samodzielnej uprawy to wydatek około 20 złotych za 30 kołków.
Opinie
Opinie dotyczące soplówki jeżowatej są najczęściej pozytywne, chociaż pojawiają się komentarze wskazujące na brak efektów jej stosowania.
Zażywający suplementy z soplówką polecają je głównie jako naturalny środek wspomagający trawienie i redukujący zgagę, a także poprawiający funkcje umysłu. Również używana jest ona przez osoby z objawami chorób neurodegeneracyjnych – chorobą Parkinsona, Alzheimera, stwardnieniem rozsianym.