Sok z buraków – tych surowych oraz kiszonych – zawiera wiele cennych wartości odżywczych i pomaga na różne dolegliwości. Dostarcza witaminy i minerały, błonnik i antyoksydanty. Rekomendowany jest między innymi na choroby układu krążenia, wspomaga detoks wątroby, ułatwia zrzucenie nadmiaru kilogramów, dba o prawidłowe trawienie, a także stosowany jest jako naturalne remedium na kaca. Sprawdź, jakie jeszcze zastosowanie ma sok z buraka i w jaki sposób przyrządzić go samodzielnie!
Burak zwyczajny (Beta vulgaris L.) to roślina uprawna, z której powstaje wiele wyśmienitych postaw, między innymi barszcz, botwinka czy buraczki tarte. Dzisiaj bardzo popularny jest też sok buraczany, który można kupić jako gotowy lub przyszykować go samemu. Do jego wykonania stosowane są buraki surowe albo buraki kiszone, fermentowane.
Właściwości
Sok z buraków ma mnóstwo cennych składników odżywczych, a przy tym niewielką liczbę kalorii.
W 100 g soku z buraków znajduje się:
- 7,60 g węglowodanów
- 5,42 g cukru
- 0,80 g białka
- 0,20 g tłuszczów
- 0,50 g błonnika
- 34 kalorie (kcal)
Surowe buraki mają także niski indeks glikemiczny (IG = 30), natomiast podwyższa się on po obróbce termicznej (IG = 65). Właśnie dlatego osoby na dietach cukrzycowych powinny stosować buraki surowe zamiast gotowanych.
W soku wyciskanym z buraków znajduje się wiele wartościowych składników aktywnych, które decydują o jego dobroczynnym działaniu.
Cenne składniki soku buraczanego:
- Witaminy – A, C, E, K, witaminy z grupy B, w tym witaminy B1, B2, B9 (kwas foliowy)
- Składniki mineralne – magnez, potas, wapń, selen, miedź, cynk, fosfor, sód, bor, żelazo
- Glikozydy, w tym saponiny oraz betanina – naturalny barwnik buraka, który ma właściwości antyoksydacyjne i przeciwdrobnoustrojowe
- Fitosterole – roślinne odpowiedniki cholesterolu
- Kwasy organiczne, w tym kwas szczawiowy, winny, cytrynowy
- Probiotyki w przypadku soku z buraka kiszonego, fermentowanego
- Polifenole
- Błonnik
Działanie i zastosowanie
Sok wyciskany z buraków w naturalny sposób uzupełnia dietę o składniki wartościowe dla całego organizmu. Jego systematyczne picie polecane jest jako element profilaktyki oraz jako sposób na łagodzenie różnych dolegliwości.
Działanie soku z buraka:
- Normalizuje poziom ciśnienia krwi – dzięki dużej zawartości potasu i innych wartościowych substancji.
- Redukuje poziom cholesterolu – zmniejsza jego ilość dzięki antyoksydantom oraz fitosterolom, dlatego dba o prawidłowe działanie układu krążeniowego.
- Wspomaga pracę wątroby i zabezpiecza ją przed toksynami – właśnie dlatego szybko zmniejsza skutki kaca.
- Zmniejsza ryzyko zachorowania na raka – dzięki dużej ilości antyoksydantów ma właściwości antynowotworowe.
- Podnosi odporność – picie soku z buraka wskazane jest szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy podwyższa się ryzyko zachorowania na grypę, przeziębienia.
- Zapobiega zaparciom – ze względu na duże ilości błonnika. Jeszcze lepsze właściwości w przypadku dolegliwości układu pokarmowego ma sok z kiszonego buraka, który zawiera naturalne probiotyki.
- Łagodzi ból gardła i kaszel – właśnie dlatego można stosować go wspomagająco podczas chorób górnych dróg oddechowych.
- Pomaga w odchudzaniu – błonnik zawarty w soku z buraków wspomaga odchudzanie.
- Dba o atrakcyjny wygląd skóry – zawarte w nim antyoksydanty, witaminy i minerały poprawiają kondycję skóry twarzy i ciała.
Czy pomaga na anemię?
Bardzo często można usłyszeć, że sok z buraków jest pomocny w zapobieganiu i leczeniu anemii (niedokrwistości). Jednak badania nie potwierdzają takiego działania buraków.
Zawarte w burakach żelazo jest utleniane przez znajdujące się w nich azotyny. Dodatkowo wchłanianie żelaza z buraków utrudniają inne składniki, w tym kwas szczawiowy, błonnik pokarmowy. Zatem picie dużej ilości soku z buraka lub jedzenie buraków może nawet przyczynić się do anemii.
Wobec tego w przypadku niedokrwistości zaleca się sięgnąć po suplementy diety lub leki stosowane w tej dolegliwości, które zapewniają lepsze efekty niż sok buraczany.
Czy leczy nowotwory?
Można spotkać się z przekonaniem, że sok z buraka pomaga w leczeniu nowotworów.
Chociaż zawiera on duże ilości antyoksydantów i innych składników o działaniu przeciwnowotworowym, nie jest w stanie samodzielnie leczyć raka. Sok buraczany można stosować uzupełniająco w terapii konwencjonalnej.
Przeciwwskazania
Sok z buraka jest bardzo zdrowy, jednak nie powinny sięgać po niego wszystkie osoby.
Picie soku z buraków nie jest wskazane w poniższych przypadkach:
- Zapalenia nerek, kamica nerkowa i u osób ze skłonnością do kamieni nerkowych – ze względu na zawartość szczawianów
- Schorzenia stawów, w tym reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), dna moczanowa (podagra, artretyzm) powodująca bolesne zapalenie stawów – buraki mogą podwyższać ilość kwasu moczowego w płynie stawowym i zaostrzać objawy.
- Zbyt niskie ciśnienie krwi – sok buraczany może spowodować dalsze obniżenie ciśnienia i niedociśnienie.
Kiedy pić?
Po sok z buraka warto sięgnąć w każdym momencie, gdy pojawiają się dolegliwości, na które pomaga ten niezwykły napój. Także można stosować go profilaktycznie, by zapobiegać różnym objawom.
Czy sok z buraka pić rano, czy wieczorem? Najlepiej wypijać go na początku dnia, ponieważ u niektórych osób ma on właściwości pobudzające. Można jednak używać go też pod wieczór, gdy nie zauważa się u siebie takiego efektu.
Ile pić?
Sok buraczany powinno się wprowadzać do swojej diety stopniowo, aby dać organizmowi czas na przyzwyczajenie się do jego działania.
Na początku zaleca się picie 1 szklanki soku z czerwonych buraków na dzień. Można też go rozcieńczać, na przykład wodą, innymi sokami. Maksymalnie rekomenduje się stosowanie do 3 szklanek soku dziennie.
Przepis
Domowy, świeżo wyciskany sok z buraków jest łatwy i szybki w przygotowaniu i zawiera mnóstwo cennych składników odżywczych. Do jego wykonania wykorzystuje się sokowirówkę albo wyciskarkę wolnoobrotową.
Sok można wyciskać tylko z buraków lub też połączyć go z innymi składnikami, które złagodzą ich smak.
Sok z buraka i jabłka:
- 2 buraki ćwikłowe
- 2 jabłka
Sok z buraka i selera naciowego:
- 3 buraki ćwikłowe
- 2 jabłka
- 2 gałązki selera naciowego
- 1 ząbek czosnku
Sok z buraka i pomarańczy:
- 2 buraki ćwikłowe
- 1 pomarańcza
- sok wyciśnięty z ćwiartki cytryny
Do soku można dodać także zioła, miód, syrop z agawy, aby poprawić jego smak.
Przepis na sok z buraków:
- Buraki dokładnie umyj i pokrój na mniejsze kawałki.
- Włóż buraki same lub z wybranymi dodatkami do sokowirówki lub wyciskarki.
- Przygotuj sok.
- Po wyciśnięciu soku odstaw go na co najmniej 30 minut do lodówki.
Przygotowany sok najlepiej przelać do zamykanej szczelnie butelki. Można wtedy przechowywać go do 5-7 dni w lodówce.
Osoby, które nie mają sokowirówki lub wyciskarki, mogą wykorzystać buraki do wykonania smoothie za pomocą blendera.
Cena
W sprzedaży dostępna jest szeroka gama gotowych soków z buraka, które można kupić w sklepach ze zdrową żywnością, zielarniach, aptekach, marketach, a także w sklepach internetowych.
Do wyboru są:
- Tłoczony sok z buraka surowego
- Sok buraczany z dodatkiem innych warzyw i owoców, na przykład burak i jabłko, burak i cytryna
- Sok z buraka kiszonego, fermentowanego, laktofermentowanego (fermentowanego kwasem mlekowym)
Cena za gotowy sok z buraków wynosi około 4-10 złotych za 1 litr zależnie od wybranego typu napoju.
Opinie
Sok tłoczony z buraków ma wiele pozytywnych opinii. Jego prozdrowotne działanie doceniają przede wszystkim osoby z dolegliwościami układu krążenia – nadciśnieniem, ryzykiem miażdżycy, zawałów serca. Często sięgają po niego także osoby z objawami ze strony układu pokarmowego – najlepsze efekty daje wtedy sok z buraków kiszonych, fermentowanych. Pomaga on też na cerę – szczególnie na trądzik.
Warto także stosować sok z buraka jako naturalny sposób na utrzymanie swojego zdrowia w dobrym stanie na lata. Nawet jedna szklanka raz na kilka dni może pomóc w poprawie samopoczucia!