Kwercetyna – właściwości, działanie i przeciwwskazania
Kwercetyna jest jednym z flawonoidów – roślinnych związków aktywnych. Jej wysokie dawki znajdują się w ziołach, owocach, warzywach, zwłaszcza tych posiadających intensywne barwy. Właściwa ilość kwercetyny w diecie człowieka posiada bardzo duże znaczenie. Jako silny przeciwutleniacz chroni komórki, wspomaga mechanizmy odpornościowe, wspiera serce i układ krwionośny, a nawet pomaga w odchudzaniu. Dodatkowo posiada działanie przeciwhistaminowe, dlatego polecana jest alergikom. Z nią zadbasz o dobre zdrowie na lata!
Flawonoidy to szeroka gama związków pochodzenia roślinnego. Dzielą się na podkategorie, w tym na flawanole, flawonole, flawony, flawanony, izoflawony oraz na antocyjanidy. Kwercetyna jest najszerzej rozpowszechnionym flawonoidem i zaliczana jest do flawanoli.
W przyrodzie związek ten ma szerokie zastosowanie i pełni różne role. Chociaż w przeszłości badacze uznawali, że nie ma on istotnego znaczenia dla człowieka, obecnie wiadomo, że jest bardzo ważnym składnikiem diety.
Źródła i występowanie
Kwercetyna ma pochodzenie roślinne. Występuje w wielu częściach roślin, w tym w ich kwiatach, owocach i nasionach, liściach i korzeniach.
Źródła kwercetyny wśród warzyw:
cebula – głównie odmiana czerwona
brokuły
papryka
kapusta
szpinak
Źródła kwercetyny wśród owoców:
czarna porzeczka
ciemne winogrona
jabłka
pomarańcze
borówki
Źródła kwercetyny wśród innych roślin:
nasiona czarnuszki siewnej
perełkowiec japoński
dziurawiec
rumianek
skrzyp
czarny bez
owoce głogu
ziele czerwca
gwiazdnica
estragon
Kwercetynę można także znaleźć w sokach owocowych i warzywnych, w herbacie – głównie zielonej, w mniejszym stopniu czarnej, w miodzie, a nawet w winie.
Największe ilości tego związku mieszczą się w warstwach zewnętrznych warzyw i owoców – właśnie dlatego warto jeść je ze skórką. Jej ilość zależna jest też od dojrzałości rośliny. Pod wpływem wysokich temperatur, na przykład gotowania, ilość kwercetyny zmniejsza się o około 20 proc.
Obecnie w sprzedaży można znaleźć również suplementy diety z kwercetyną, które zaopatrują organizm w optymalną ilość tego flawonoidu. Najczęściej zawierają ekstrakty roślinne, na przykład z perełkowca japońskiego (Sophora Japonica L.).
Właściwości
Kwercetyna pod względem chemicznym jest organicznym, wielopierścieniowym związkiem aromatycznym. Ma postać igiełkowatych kryształów, jest bezwonna i ma żółty kolor.
Występuje jako pochodna glikozydowa i w stanie wolnym. Zawierają ją między innymi glikozydy: rutyna, awikularyna, hiperozyd, kwercytryna oraz izokwercytryna.
Co ciekawe, sama nazwa tego związku pochodzi od łacińskiego słowa quercetum, co oznacza las dębowy.
W latach siedemdziesiątych udowodniono, że kwercetyna posiada korzystne działanie dla organizmu. Flawonoid ten ma szerokie właściwości prozdrowotne i eksperci wskazują, że jego odpowiednia ilość w diecie ma duże znaczenie dla utrzymania prawidłowego stanu zdrowia na lata.
Działanie i zastosowanie
Pozytywne właściwości lecznicze kwercetyny powodują, że wspiera ona wiele narządów i układów ciała człowieka. Główne zalety stosowania kwercetyny:
Działa antyoksydacyjnie
Jest silnym antyoksydantem, czyli potrafi neutralizować wolne rodniki. Wolnymi rodnikami określa się cząsteczki, które powodują uszkodzenie tkanek i narządów, a przez to prowadzą do wielu schorzeń.
Spowalnia procesy starzenia
Antyoksydacyjne działanie kwercetyny powoduje, że ma ona zdolność do hamowania procesów starzeniowych. Dieta bogata w ten flawonoid powoduje, że możemy na dłużej cieszyć się młodością.
Zapobiega nowotworom
Istotną cechą silnych antyoksydantów jest ich zdolność do zapobiegania nowotworom. Dzięki kwercetynie dochodzi do blokady komórek nowotworowych i ich przyspieszonej apoptozy, czyli śmierci.
Zmniejsza poziom cholesterolu
Osoby z dietą bogatą w kwercetynę mają niższy poziom „złego” cholesterolu we krwi, czyli cholesterolu LDL. Zapobiega zawałom serca, chorobie niedokrwiennej serca, udarom mózgu, ponieważ zmniejsza ryzyko powstania blaszki miażdżycowej, czyli osadów w ścianach tętnic.
Zwiększa odporność organizmu
Pomaga w zwalczaniu drobnoustrojów – wirusów, bakterii i grzybów. Hamuje aktywność wirusów grypy, opryszczki, HIV. Wspiera mechanizmy działania układu odpornościowego.
Wspomaga regenerację organizmu
Flawonoid ten pomaga w regeneracji organizmu. Wspiera osoby uprawiające sporty, w stanach osłabienia, rekonwalescencji.
Normalizuje poziom cukru we krwi
Dieta bogata w kwercetynę wspiera też osoby z cukrzycą. Związek ten reguluje poziom cukru we krwi, dlatego pomaga zapobiegać cukrzycy, a także wspiera osoby, które na nią chorują.
Pomaga w odchudzaniu
Badacze wskazują, że duże ilości kwercetyny hamują produkcję komórek tłuszczowych i ich gromadzenie się w organizmie. To powoduje, że powinny pamiętać o niej osoby na diecie odchudzającej.
Zmniejsza reakcje alergiczne
Przez obniżenie aktywności komórek tucznych kwercetyna powoduje spowolnienie uwalniania histaminy, której duża ilość towarzyszy reakcjom alergicznym.
Poprawia pracę układu oddechowego
Rozluźnia mięśnie dróg oddechowych, dlatego pomaga osobom z astmą oskrzelową oraz z POChP – przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.
Dawkowanie
Wystarczająca ilość kwercetyny dostarczanej wraz z pożywieniem wynosi 20-40 mg na dzień. Przykładowo, nieobrane jabłko ma około 50 mg kwercetyny.
Suplementy diety zawierają wyższe dawki – nawet do 500 mg na dobę. W badaniach nie udowodniono jednak, że takie ilości mają negatywny wpływ na zdrowie.
Przeciwwskazania i skutki uboczne
Długotrwałe stosowanie kwercetyny w dużych ilościach nie jest wskazane u osób z:
zaburzeniami rytmu serca
zaburzoną krzepliwością krwi
niedociśnieniem
Duże spożycie produktów z kwercetyną oraz stosowanie suplementów z tym związkiem zazwyczaj nie wywołuje skutków ubocznych. Należy jednak obserwować organizm, w szczególności pod kątem objawów ze strony serca i układu krążenia.
Cena
Suplementy diety z kwercetyną dostępne są w wielu wariantach do wyboru. Najczęściej ich ceny to od 29 złotych do ponad 100 złotych.
Kwercetyna to zatem skuteczne wsparcie działania całego organizmu, dlatego nie może zabraknąć jej w zdrowej diecie!
