Borówka czernica – właściwości, zastosowanie i uprawa
Borówka czernica, określana również jako czernica, czarna jagoda albo borówka czarna (Vaccinium myrtillus L.), towarzyszy człowiekowi już od wielu wieków jako naturalny suplement diety. Dzisiaj nadal spotykana jest w lasach nizinnych i górskich, ale również jest rośliną uprawną. Zawiera w sobie szereg substancji aktywnych, które powodują, że kompleksowo wspiera organizm – chroni go przed licznymi dolegliwościami i redukuje nieprzyjemne objawy szybko i skutecznie. Kiedy warto skorzystać z dobroczynnych właściwości borówki czernicy?
Czarna jagoda zaliczana jest do wrzosowatych (Ericaceae). To wieloletnia roślina w formie krzewinki – niskiej w siedliskach górskich, wyższej na nizinach. Tworzy rozległe kłącza – jedna roślina może obejmować przestrzeń kilku metrów kwadratowych. Posiada drobne listki, pojedyncze kwiaty i wydaje owoce o niebiesko-fioletowym kolorze z woskowym nalotem.
Oprócz bycia pyszną przekąską jagody borówki czernicy (Myrtilli fructus) są również używane w celach zdrowotnych. Również zastosowanie posiadają jej liście (Myrtilli folium). Kiedy warto po nie sięgnąć?
Właściwości
Szerokie właściwości lecznicze borówki czarnej wynikają z wysokiej zawartości składników aktywnych w jej owocach oraz w liściach.
Najważniejsze substancje czynne:
antocyjany – czernica zawiera najwięcej tych składników wśród wszystkich jagód, są to głównie procyjanidyny, myrtilliny i kwercetyna
polifenole i flawonole – w tym resweratrol, mają działanie antyoksydacyjne
Tak duże bogactwo składników aktywnych w borówce czarnej przekłada się również na jej wyjątkowe działanie zdrowotne, które docenią osoby preferujące naturalne metody leczenia.
Działanie i zastosowanie
Borówka czernica – jej ziele oraz owoce – używane są w lecznictwie już od wielu wieków. Aktualnie ich działanie potwierdzają liczne badania, które wskazują, że pomagają one przy różnych dolegliwościach.
Czarna jagoda wykazuje działanie:
regulujące procesy trawienne
przeciwbiegunkowe
zmniejszające poziom cukru we krwi
uszczelniające naczynia krwionośne
wspomagające wzrok
ściągające
moczopędne
odkażające
przeciwpasożytnicze
przeciwgorączkowe
Czarna borówka jest więc rośliną o szerokim zastosowaniu. Używana jest ona między innymi w poniższych celach:
Układ pokarmowy
Ze względu na zawartość antocyjanów, pektyn oraz garbników owoce borówki czernicy pomagają w redukcji zaparć, oraz jednocześnie wykazują działanie przeciwbiegunkowe. Chronią błonę śluzową jelit i wspomagają ich pracę. Jagody czernicy zapobiegają powstawaniu wrzodów żołądka i dwunastnicy.
Badania wskazują, że mogą one również hamować tworzenie się nowotworów jelita grubego ze względu na swoje działanie przeciwzapalne i przeciwutleniające.
Serce i układ krwionośny
Antocyjany wspomagają rozluźnianie naczyń krwionośnych, a tym samym mikrokrążenie krwi. Mają też działanie przeciwtrombocytowe, czyli zapobiegają nadmiernej agregacji płytek krwi, co zwiększa ryzyko powstawania skrzepów, zakrzepów i zatorów.
Dzięki takim właściwościom borówka czernica rekomendowana jest dla osób z dolegliwościami serca i układu krążenia – pomaga zapobiegać zawałom serca i udarom mózgu, chorobie niedokrwiennej serca, miażdżycy.
Pasożyty
Borówka czarna wykazuje w dużych dawkach właściwości odrobaczające – pomaga w walce z pasożytami jak owsiki, glista ludzka.
Cukrzyca
Borówka czernica reguluje poziom cukru we krwi – jest to efekt działania glukokininy. Powoduje obniżenie poziomu glukozy we krwi, a przez to redukuje ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2. Najlepsze działanie regulujące wykazują liście czernicy.
Wzrok
Również borówka czarna jest rekomendowana dla osób, które chcą zadbać o swój wzrok. Jej składniki aktywne wspomagają działanie oczu – wykazują działanie przeciwutleniające, wspomagają mikrokrążenie, a dzięki temu poprawiają ostrość widzenia. Właśnie dlatego ekstrakty z borówki czernicy są bardzo często spotykane w różnych suplementach diety na wzrok.
Preparaty
Borówkę czernicę można jeść na surowo – jej świeże jagody posiadają pełną paletę roślinnych substancji aktywnych.
Również spotykana jest ona w formie suszu owocowego oraz suszu z liści. Z suszu przygotowywać można napary – herbatki. Wystarczy zalać jedną łyżeczkę suszu szklaną wrzątku i pozostawić do zaparzenia przez około 10-15 minut. Pić po 1-2 szklanki dziennie.
W aptekach i sklepach ze zdrową żywnością można zakupić również suplementy diety zawierające ekstrakt z borówki czernicy. Są to przede wszystkim kapsułki i tabletki stosowane jako wsparcie dla narządu wzroku, a także rekomendowane w profilaktyce cukrzycy, chorób układu pokarmowego oraz nowotworów.
Uprawa
Borówkę czernicę można uprawiać samodzielnie. Czarna jagoda nie jest kłopotliwa w uprawie, lecz wymaga ona odpowiedniego stanowiska.
Jest to roślina kwasolubna, wymagająca gleby próchniczej, a także słonecznego lub lekko zacienionego stanowiska. Nie jest całkowicie odporna na mróz, dlatego zaleca się ją osłaniać podczas miesięcy zimowych.
W sprzedaży można znaleźć gotowe sadzonki borówki czarnej – są one oferowane głównie przez szkółki roślin, wybrane markety.
Cena
Borówka czernica nie jest droga. Za preparaty suszone – susz owocowy oraz susz z liści należy zapłacić najczęściej od 8 do 25 złotych za 50-100 g. Mniej kosztuje susz z liści, natomiast droższe są owoce czernicy.
Latem oraz wczesną jesienią, gdy mają miejsce zbiory jagody czernicy, można również zakupić jej świeże owoce. Są one najczęściej oferowane przez lokalnych handlarzy.
Podsumowanie
Pyszne owoce, jakie wydaje borówka czernica, a także jej liście są źródłem wielu wartościowych substancji aktywnych. Z tego względu są one rekomendowane jako naturalny suplement diety w wielu dolegliwościach i w każdym wieku.
Stosowanie borówki czarnej wskazane jest przy dolegliwościach sercowo-naczyniowych, cukrzycy, jako sposób na redukcję zaparć i biegunek, a także w celu poprawy wzroku. Włączenie jej do diety niesie ze sobą wiele korzyści!
