Mięta pieprzowa (Mentha piperita L.), która określana jest też jako mięta lekarska, jest zaliczana do rozległej rodziny jasnotowatych. Powstała jako mieszaniec dwóch gatunków – mięty nadwodnej i zielonej w XVIII wieku w Anglii. Dzisiaj jest jednym z najczęściej uprawianych ziół, które ma bardzo szerokie zastosowanie lecznicze, kosmetyczne i kulinarne. Przygotowywane z jej liści napary, olejki i nalewki od lat używane są w naturoterapii, pomagając w wielu dolegliwościach. Sprawdź najważniejsze informacje na temat mięty!
Skład
Do celów leczniczych stosowane są liście mięty pieprzowej (Menthae piperitae folium). Zebrane w odpowiednim czasie i naturalnie suszone wyróżniają się charakterystycznym zapachem i smakiem.
Liście mięty zawierają w sobie wiele cennych składników, które odpowiadają za jej dobroczynne działanie.
Główne składniki mięty lekarskiej:
Olejek miętowy – naturalny olejek eteryczny zawierający mentol, menton,
- Karoten – prowitamina dla witaminy A
- Kwas askorbinowy – witamina C
- Rutyna – flawonoid o właściwościach antyoksydacyjnych
- Kwasy organiczne – oleanowy, ursulowy
- Inne składniki – betaina, garbniki, sole mineralne
Właściwości
Mięta pieprzowa wykazuje wiele pozytywnych właściwości prozdrowotnych i jest jednym z najczęściej używanych ziół leczniczych.
Główne właściwości mięty lekarskiej:
- Wykazuje działanie rozkurczające
- Wspomaga trawienie pokarmów
- Ma właściwości wiatropędne
- Posiada działanie moczopędne
- Łagodzi dolegliwości górnych dróg oddechowych
- Zmniejsza bóle głowy
- Ma działanie przeciwdrobnoustrojowe
- Wywołuje efekt chłodzący, orzeźwiający
Działanie i zastosowanie
Działanie mięty lekarskiej oraz jej zastosowanie związane są głównie z postacią powstających z niej surowców.
Z liści mięty można przygotowywać napary, ale również służą one do produkowania olejków miętowych. W porównaniu do naparu olejek ma silniejsze działanie, dlatego stanowi on najczęściej składnik nalewek i innych mieszanek do użytku wewnętrznego i zewnętrznego.
Zaburzenia żołądkowe
Napary z mięty oraz olejek miętowy, na przykład w formie nalewki, od lat używane są jako naturalne remedium na zaburzenia żołądkowe. Pomagają na bóle żołądka i niestrawność, pobudzając wydzielanie soków żołądkowych dla lepszego trawienia pokarmów.
Wzdęcia
Stosowanie mięty pieprzowej wskazane jest też przy dolegliwościach jelitowych, które powodują bóle i wzdęcia. Jej ziele ma działanie rozkurczające mięśnie jelit, pobudza ich perystaltykę, a także ma właściwości wiatropędne, dzięki czemu pomaga w prawidłowym przemieszczaniu treści pokarmowej i odchodzeniu gazów.
Schorzenia wątroby i dróg żółciowych
Produkty powstające z mięty lekarskiej są polecane osobom ze schorzeniami wątroby i dróg żółciowych. Pomagają w przypadkach lekkiej niewydolności wątroby, zapaleń wątroby, przy obniżonej produkcji żółci, kamicy żółciowej, żółtaczce, zapaleniu pęcherzyka żółciowego.
Zespół jelita drażliwego
Osoby chorujące na IBS – zespół jelita drażliwego stosują napary z mięty i kapsułki dojelitowe z olejkiem miętowym w celu redukcji dolegliwości.
Przeziębienia i grypa
Olejek z mięty pieprzowej używany jest w leczeniu dolegliwości górnych dróg oddechowych, w tym kaszlu, kataru, nieżytów gardła oraz oskrzeli. Stosowany jest do inhalacji, a także jako składnik maści.
Zapalenie zatok
Aromatyczny olejek miętowy pomaga także przy zapaleniu zatok – należy stosować go do inhalacji.
Bóle głowy
Napary z mięty oraz nalewki z olejkiem miętowym łagodzą ból głowy. Polecane są również na migrenowe bóle głowy.
Stres, nerwice
Mięta ma działanie uspokajające, dlatego może pomagać osobom w stanach nadmiernego stresu, zdenerwowania, nerwicy.
Kosmetyki
Mięta, a dokładnie znajdujący się w niej mentol jest też powszechnie stosowanym składnikiem kosmetyków. Jest on używany między innymi do produkcji past do zębów, płynów do płukania ust, kremów, balsamów, żeli myjących.
Przeciwwskazania
Wprawdzie mięta pieprzowa ma wiele prozdrowotnych właściwości, to jednak warto pamiętać, że ma ona również przeciwwskazania do stosowania.
Przede wszystkim świeża mięta, napary i olejki z mięty nie są zalecane osobom, które cierpią z powodu nadkwasoty, zgagi, refluksu, przepukliny rozworu przełykowego. Wynika to z faktu, że powoduje ona stymulację produkcji soków trawiennych.
Zbyt duże dawki mogą powodować również poniższe dolegliwości:
- Bóle brzucha
- Wymioty
- Zgaga
- Reakcje alergiczne
- Senność
Uprawa
Samodzielna uprawa mięty pieprzowej nie jest skomplikowana – można wysiać ją zarówno w gruncie w ogrodzie, jak i w doniczkach.
Gleba do uprawy mięty lekarskiej powinna być piaszczysto-gliniasta. Najlepiej, aby stanowisko było lekko zacienione.
Miętę można uprawiać z sadzonek lub wysiać ją z nasion. Do wyboru jest wiele odmian.
Wysiew powinien następować od marca do maja do doniczek albo też w maju bezpośrednio do ziemi. Odległości pomiędzy roślinami na grządkach powinny wynosić około 30 cm. Aby mięta rosła lepiej, warto ją systematycznie podlewać i stosować naturalny nawóz do ziół.
Zbiór liści mięty prowadzony jest od połowy czerwca do sierpnia. Można zbierać pojedyncze listki albo całe łodygi. Następnie należy suszyć je na papierze w przewiewnym, zacienionym miejscu.
Warto pamiętać o tym, że mięta lubi samoczynnie się rozrastać. Aby temu zapobiec, można zasadzić ją w pojemniku bez dna.
Cena
Mięta lekarska jest ziołem niedrogim, a także łatwo dostępnym. Można kupić ją w wielu sklepach: aptekach, zielarniach, sklepach ze zdrową żywnością i suplementami diety, marketach.
Cena mięty zależna jest od jej formy, a także od sposobu jej uprawy. Więcej należy zapłacić za produkty z ekologicznej mięty, która powstaje bez użycia sztucznych środków wspomagających uprawę i z poszanowaniem dla środowiska naturalnego.
Ceny mięty pieprzowej:
- 100 g suszonych liści eko mięty – od około 7 zł
- Herbatka ekspresowa z mięty, 20 torebek – od około 3 zł
- Sadzonka mięty pieprzowej – około 5-10 zł
- Opakowanie nasion mięty – około 2 zł
- Olejek eteryczny miętowy – od około 7 zł
Podsumowanie
Ze względu na swoje dobroczynne właściwości mięta pieprzowa jest podstawowym składnikiem zielarskiej apteczki. Napary przygotowywane z jej liści sprawdzą się w zaburzeniach trawienia, natomiast olejki przy chorobach dróg oddechowych. Warto mieć ją pod ręką!
